افسردگی پس از زایمان: علل، علائم، خطرات و درمان آن
علائم و راه های درمان افسردگی پس از زایمان چیست؟
افسردگی پس از زایمان چیست؟/love magazine
درحالی که تولد نوزاد بسیار خوشحال کننده است اما برخی از مادران تازه ممکن است نشانه هایی از بی قراری، ناامیدی و کناره گیری عاطفی را نسبت به کودک خود نشان دهند. اگرچه غیر معمول نیست که مادران پس از زایمان تغییرات خلقی را تجربه کنند اما این علائم احتمالاً نشان دهنده افسردگی پس از زایمان است که میتواند بر والدین و نوزاد تأثیر بگذارد، مگر اینکه به درستی مورد توجه و درمان قرار گیرد.
در این مقاله علائم این بیماری، راه های شناسایی آن، گزینه های درمانی و نکاتی برای کمک به مادران جدید برای لذت بردن از شادی کوچکشان را بیان کرده ایم.
افسردگی پس از زایمان
این افسردگی یک نوع اختلال عاطفی است که با غم و اندوه، نگرانی، خستگی، ترس و بی علاقگی همراه است. درحالی که این اصطلاح اغلب به جای دیسفوری پس از زایمان و افسردگی پری ناتال استفاده میشود اما با هر دو تفاوت اندکی دارد.
بیبی بلوز یا دیسفوری پس از زایمان شکل حاد افسردگی است که با علائم خفیف ناکامی، خستگی، غم و اندوه پر از اشک ناشی از تغییرات هورمونی در دوران بارداری مشخص میشود. این علائم در چهار روز اول زایمان ظاهر میشوند، در عرض یک هفته به اوج خود میرسند و در عرض حدود دو هفته ناپدید میشوند.
با این حال افسردگی پس از زایمان زمانی است که علائم بیبی بلوز بیش از دو هفته تشدید میشود و اغلب مادر را در مراقبت از خود و کودک دچار مشکل میکند. همچنین میتواند به عنوان امتداد افسردگی پری ناتال رخ دهد که با دورههای مکرر علائم افسردگی در طول بارداری و سال اول مادر شدن مشخص میشود.
مطالعات نشان میدهد که حدود هشتاد درصد از زنان دچار بلوز بارداری میشوند که در میان آنها حدود ده درصد شدت علائم افسردگی را بیش از دو هفته تجربه میکنند .
افسردگی پس از زایمان چقدر شایع است؟
به گفته محققانی که از سیستم نظارت بر ارزیابی ریسک بارداری استفاده میکنند، افسردگی پس از زایمان در میان هر هشت زن با نرخ بروز تخمینی هفت تا بیست درصد در یک نفر رخ میدهد. علاوه بر این مطالعات تخمین زده اند که حدود 0.1 تا 0.2 درصد از مادران دارای یک نوع شدید افسردگی پس از زایمان همراه با روان پریشی هستند.
کدام افراد خطر بیشتری برای افسرگی پس از زایمان دارند؟
مطالعات تحقیقاتی نشان میدهد که عوامل خاصی زنان را در معرض خطر ابتلا به افسردگی پس از زایمان قرار میدهد. این عوامل خطر عبارتند از:
- سابقه خانوادگی یا شخصی افسردگی
- عوارض زایمان که نیاز به مراقبت NICU دارند
- جدایی از نوزاد در بدو تولد
- مشکلات خواب، شیردهی و گریه نوزاد
- حاملگی های پیچیده، چندقلویی یا زودرس
- رویدادهای استرس زا یا آسیب زا در زندگی پس از بارداری
- اختلالات فشار خون بارداری
- حمایت اجتماعی کم و ضعیف
- سابقه مصرف مواد و وابستگی به نیکوتین
علائم و نشانه های افسردگی پس از زایمان چیست؟
- عدم تمرکز در خانه یا محل کار
- ناتوانی در سازماندهی کارها
- اضطراب پس از زایمان در مورد کودک
- احساس جدا شدن از کودک
- گریه های مکرر
- بیعلاقگی نسبت به چیزهای لذتبخش قبلی
- کناره گیری از خانواده و دوستان
- احساس عدم اعتماد به نفس
- احساس ناامیدی، ناتوانی و درماندگی
- تغییر الگوی غذا خوردن و خوابیدن
چه چیزی باعث افسردگی پس از زایمان میشود؟
شروع افسردگی پس از زایمان دلایل متعددی دارد که ممکن است ربطی به رفتار والدین نداشته باشد. در اینجا چند عامل شناخته شده وجود دارد که ممکن است در ایجاد این مشکل نقش داشته باشند.
1- تغییرات هورمونی
سطح استروژن و پروژسترون بلافاصله پس از زایمان کاهش مییابد. این تغییر ناگهانی ممکن است باعث تغییر سریع در خلق و خوی مادر شود و باعث شود که او احساس عدم تعادل یا سرخوردگی کند. این هورمونها نقش مهمی در تنظیم احساسات دارند و میتوانند بر سلامت روان مادر تأثیر بگذارند.
2- کم خوابی
کم خوابی مشکل رایجی است که تازه مادران با آن مواجه هستند و میتواند منجر به ناراحتی جسمی و بی نظمی در روند فکری آنها شود. علاوه بر این مادران نگرانی و اضطراب در مورد مراقبت و ایمنی کودک را نیز تجربه میکنند که ممکن است برای آنها استرس زا باشد. این احساسات همراه با تغییرات فیزیکی ممکن است منجر به خستگی و عدم تمرکز شود. محققان دریافتند که کیفیت خواب ضعیف در دوران بارداری در زنان خطر افسردگی پس از زایمان و پری ناتال را به ترتیب 2.71 و 3.46 برابر افزایش میدهد.
3- سابقه اضطراب و اختلالات خلقی
برخی از مطالعات نشان میدهد که مادرانی که سابقه اضطراب یا اختلالات خلقی دارند بیشتر از مادرانی که این سابقه را ندارند در معرض ابتلا به افسردگی پس از زایمان هستند. این مطالعات همچنین ارتباط بین موارد با سابقه خانوادگی افسردگی پس از زایمان و شروع اخیر آن در والدین را نشان میدهد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
درحالی که اغلب علائم ممکن است به تدریج با کمک کافی و به موقع از بین بروند اما در برخی موارد نادر میتواند نگران کننده باشد. شدت مداوم یا فزاینده علائم همراه با شروع علائم روان پریشی نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. این ویژگی ها ممکن است شامل:
- تحریک پذیری و رفتار و گفتار پرخاشگرانه یا نامنظم
- نشانه های بیش هوشیاری، مانیا یا هیپومانیا
- هذیان ها (اعتقاد به اینکه کنترل می شوند)
- توهمات (دیدن یا شنیدن چیزهایی که دیگران نمی توانند)
- پارانویا یا بی اعتمادی نسبت به همه (از جمله نوزاد)
- مسخ شخصیت (صحبت از خود از منظر سوم شخص)
- افکار مزاحم آسیب رساندن به دیگران، خود و یا نوزاد
آیا افسردگی پس از زایمان می تواند بر کودک شما تأثیر بگذارد؟
مطالعات در مورد افسردگی پس از زایمان مادر نشان میدهد که این بیماری ممکن است نوزاد تازه متولد شده را تحت تأثیر قرار دهد و ممکن است کودک موارد زیر را تجربه کند:
- پیوند ضعیف والدین و فرزند
- مشکلات رفتاری
- عدم توجه پزشکی
- مشکلات تغذیه و خواب
- مسائل رشدی
- افزایش خطر چاقی در دوران کودکی
- اختلال در مهارت های اجتماعی
توجه به این نکته مهم است که این مطالعات قطعی نیستند و تحقیقات بیشتری برای درک کامل رابطه بین افسردگی مادر و مراقبت از نوزاد مورد نیاز است.
چگونه افسردگی پس از زایمان تشخیص داده میشود؟
تشخیص افسردگی پس از زایمان دو مرحله غالب را دنبال میکند:
1- خود ارزیابی های روانی
پزشک متخصص زنان از یک پرسشنامه خودارزیابی مانند مقیاس افسردگی پس از زایمان ادینبورگ با چک لیست برای مادر استفاده میکند. سوالات برای ارزیابی شروع، شدت علائم و سایر پارامترهای ضروری طراحی شده اند.
2- گزارش از مراقبین اولیه
گزارشی از مراقبان اولیه برای درک تاریخچه شخصی یا پزشکی و مدت زمان علائم احتمالی جمع آوری میشود. پاسخ ها و گزارش ها به ایجاد تشخیص و تعیین درمان مورد نیاز کمک میکند.
افسردگی پس از زایمان چگونه درمان میشود؟
درمان افسردگی پس از زایمان مشابه درمان اختلال افسردگی است و در عین حال کودک شیرده را تحت تاثیر قرار میدهد. در اینجا چند روش درمانی استاندارد برای افسردگی پس از زایمان آورده شده است.
1- رفتار درمانی شناختی
رفتار درمانی شناختی شما را قادر میسازد تا فرآیندهای فکری نهفته در شرایط فعلی را درک کنید و در عین حال سعی کنید رفتارهای منفی مرتبط را تغییر دهید. علاوه بر این این درمان تغییر در باورهای اصلی مربوط به بارداری و نوزاد را تسهیل میکند و پیوند مادر و کودک را افزایش میدهد.
2- درمان بین فردی
هدف درمان بین فردی رفع عوامل خطر بین فردی است که در علائم افسردگی نقش دارند. این شکل از درمان شاخهای از خانواده درمانی است که سعی میکند خانواده، دوستان و یا سایر مراقبان شما را با ابزارهایی برای کمک به شما در برابر افسردگی پس از زایمان مجهز کند. علاوه بر این از شما خواسته میشود که با اعضای خانواده و نوزادتان مشارکت کنید و با آنها وقت بگذرانید. این مداخلات میتواند به بهبود پویایی خانواده و افزایش رفاه کلی شما کمک کند.
3- مشاوره خودمراقبتی
هدف مشاوره خودمراقبتی تجهیز شما به مهارت های لازم برای کنترل استرس، استراحت، تغذیه کافی، ورزش و تمرین ذهن آگاهی در حین مراقبت از کودک است. این درمان با هدف افزایش توانایی شما برای بهبود از گریه ها و نگرانی ها باعث افزایش ثبات عاطفی شما میشود.
4- داروهای ضد افسردگی
اکثر اشکال افسردگی برای مدیریت علائم به داروهای ضد افسردگی نیاز دارند، به ویژه در مواردی که شدت آن افزایش مییابد. دوز انتخابی SSRIS (مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین) برای مادران شیرده تجویز میشود زیرا نشاندهنده عوارض جانبی ناچیز پس از مصرف است. تعدادی از داروهای رایج بی خطر شامل سرترالین (زولوفت)، پاروکستین (پاکسیل)، فلوکستین (پروزاک) و سیتالوپرام (سلکسا) هستند.
علاوه بر این درمانگران داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای مانند ایمی پرامین (توفرانیل) و نورتریپتیلین (پاملور) را به عنوان جایگزین ثانویه ترجیح میدهند. با این حال ممکن است عوارض جانبی نادر در شیر مادر ایجاد کنند. بنابراین حتما قبل از مصرف این داروها با پزشک خود مشورت کنید.
اگر افسردگی پس از زایمان درمان نشده باقی بماند چه باید کرد؟
افسردگی پس از زایمان درمان نشده ممکن است تأثیر طولانی مدتی بر زندگی مادر داشته باشد و او را خسته، ناراضی، گوشه گیر و بلاتکلیف کند. همچنین باعث کاهش عزت نفس میشود و بر توانایی مادر در مراقبت از کودک و خودش و بر رشد و تکامل نوزاد تأثیر میگذارد. علاوه بر این مادر نیز ممکن است مستعد مصرف مواد و تفکر مزاحم شود که میتواند منجر به رفتارهایی شود که ممکن است خود و دیگران را در معرض خطر قرار دهد.
آیا میتوان از افسردگی پس از زایمان پیشگیری کرد؟
چند معیار وجود دارد که مطالعات به عنوان کاهش دهنده های موفق افسردگی پس از زایمان با شدت بالا ثابت کرده اند. این راه های پیشگیری عبارتند از:
- آگاهی از افسردگی پس از زایمان: آموزش والدین در مورد افسردگی پس از زایمان در دوران بارداری و پس از زایمان، راه را برای درک دقیق این بیماری برای آنها هموار میکند. علاوه بر این به تشخیص و درمان زودرس کمک میکند.
- حمایت اجتماعی: حمایت اجتماعی میتواند نقش حیاتی در ارتقای خلق و خو و از بین بردن علائم از طریق مسئولیت مشترک داشته باشد.
- رژیم غذایی پری ناتال: رژیم غذایی غنی از ویتامین افسردگی را بهبود میبخشد. مطالعات نشان میدهد که یک رژیم غذایی سالم پری ناتال با مقادیر بالاتر اسیدهای چرب امگا 3 و ویتامین D ممکن است به کاهش خطر افسردگی پس از زایمان کمک کند.
سوالات متداول
افسردگی پس از زایمان چقدر طول میکشد؟
افسردگی پس از زایمان میتواند دو هفته تا یک سال پس از زایمان با درمان مناسب ادامه یابد. با این حال مطالعات بر روی مادران مبتلا به افسردگی نشان داد که عدم مداخله به موقع میتواند منجر به افزایش علائم افسردگی برای سه سال یا بیشتر پس از تولد نوزاد شود.
روان پریشی پس از زایمان چیست؟
روان پریشی پس از زایمان شکل نادر و گسترده ای از افسردگی پس از زایمان است که با شروع علائم روان پریشی مانند توهم، هذیان، تفکر غیرمنطقی یا مزاحم و پارانویا مشخص میشود.
آیا مردان میتوانند به افسردگی پس از زایمان مبتلا شوند؟
گزارشهای مربوط به افسردگی حاکی از آن است که حتی پدران نیز میتوانند افسردگی پس از زایمان را تجربه کنند. به عنوان مثال یک مطالعه آزمایشی با استفاده از «سیستم نظارت بر ارزیابی خطر بارداری برای پدران» نشان داد که ده درصد از پدران پس از تولد نوزادشان علائم افسردگی را تجربه کردهاند. این وضعیت در مردانی که شریک زندگی آنها افسرده است شدیدتر دیده میشود.
آیا ممکن بعد از سقط جنین دچار افسردگی شویم؟
سقط جنین با افسردگی بالینی همراه است و بر سلامت روانی مادر تأثیر میگذارد. با این حال مطالعات نشان میدهد که افسردگی پس از زایمان میتواند در زنانی رخ دهد که پس از مرده زایی یا سقط جنین قبلی زایمان سالمی داشته اند.
کلام آخر
افسردگی پس از زایمان یک اختلال عاطفی است که در حدود هفت تا بیست درصد از زنان دیده میشود. زنان با سابقه اختلالات خلقی، بارداری های پیچیده یا استرس زا، عدم حمایت اجتماعی و وضعیت اقتصادی پایین بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. این وضعیت ممکن است مادر و نوزاد را تحت تاثیر قرار دهد و نیاز به مداخله به موقع و مراقبت های خانگی کافی برای رفع موفقیت آمیز علائم دارد.
راه های درمان افسردگی راه های درمان افسردگی راه های درمان افسردگی راه های درمان افسردگی راه های درمان افسردگی راه های درمان افسردگی راه های درمان افسردگی راه های درمان افسردگی راه های درمان افسردگی راه های درمان افسردگی علل و علائم علل و علائم علل و علائم علل و علائم علل و علائم علل و علائم علل و علائم علل و علائم علل و علائم راه های پیشگیری از راه های پیشگیری از راه های پیشگیری از راه های پیشگیری از راه های پیشگیری از راه های پیشگیری از راه های پیشگیری از راه های پیشگیری از راه های پیشگیری از love magazine love magazine love magazine love magazine love magazine love magazine