چه چیزی باعث دیسپارونی یا مقاربت دردناک می‌شود؟

دیسپارونی: علائم، علل، تشخیص و راه های درمان آن/ love magazine

دیسپارونی یک درد مداوم یا مکرر است که می‌تواند در طول رابطه جنسی رخ دهد. علل به طور گسترده ای متفاوت است و می‌تواند منجر به پریشانی و مشکلات در روابط شود. مقاربت دردناک می‌تواند هم مردان و هم زنان را درگیر کند اما در زنان شایع تر است.

عوامل مختلفی هم جسمی و هم روانی می‌توانند در این امر نقش داشته باشند و درمان به طور معمول بر روی علت زمینه ای متمرکز است.

علائم دیسپارونی یا مقاربت دردناک

دلایل متعددی وجود دارد که باعث می‌شود مقاربت دردناک باشد. دیسپارونی زنان را بیشتر از مردان مبتلا می‌کند. علامت مشخص دیسپارونی درد هنگام مقاربت است که ممکن است در دهانه واژن یا عمق لگن ایجاد شود.

درد ممکن است مشخص و موضعی باشد یا ممکن است احساس ناراحتی گسترده‌تری وجود داشته باشد. علل دیسپارونی متفاوت است و شامل عوامل فیزیکی، روانی یا هر دو می‌شود.

علل فیزیکی

1- خشکی واژن:

در هنگام برانگیختگی جنسی غدد ورودی واژن مایعاتی ترشح می‌کنند تا به مقاربت کمک کنند. مایعات بسیار کم می‌تواند منجر به مقاربت دردناک شود. روانکاری ناکافی می‌تواند ناشی از فقدان پیش بازی، کاهش استروژن به ویژه پس از یائسگی یا زایمان، مصرف برخی داروها از جمله داروهای ضد افسردگی، آنتی هیستامین ها و قرص های ضد بارداری باشد.

2- واژینیسموس:

انقباض غیرارادی عضلات کف لگن باعث ایجاد واژینیسموس می‌شود که منجر به مقاربت جنسی دردناک می‌شود. زنان مبتلا به واژینیسموس همچنین ممکن است در معاینات زنان و زایمان و قرار دادن تامپون دچار مشکل شوند.

انواع مختلفی از واژینیسموس وجود دارد و علائم آن بین افراد متفاوت است و از خفیف تا شدید متغیر است. این می‌تواند ناشی از عوامل پزشکی، عوامل عاطفی یا هر دو باشد.

3- آسیب به ناحیه تناسلی:

هر گونه ضربه به ناحیه تناسلی می‌تواند منجر به دیسپارونی شود. به عنوان مثال می‌توان به ختنه کردن دستگاه تناسلی زنان (FGM)، جراحی لگن، یا آسیب ناشی از تصادف اشاره کرد. مقاربت دردناک بعد از زایمان نیز بسیار شایع است. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که 45 درصد از شرکت‌کنندگان دچار دیسپارونی پس از زایمان بودند.

4- التهاب یا عفونت:

التهاب اطراف دهانه واژن وستیبولیت ولوور نامیده می‌شود. این می‌تواند باعث دیسپارونی شود. عفونت‌های قارچی واژن، عفونت‌های دستگاه ادراری یا عفونت‌های مقاربتی (STIs) نیز می‌توانند منجر به مقاربت دردناک شوند.

5- اختلالات یا تحریک پوست:

دیسپارونی ممکن است از اگزما، لیکن پلان، لیکن اسکلروزوس یا سایر مشکلات پوستی در ناحیه تناسلی ایجاد شود. تحریک یا واکنش های آلرژیک به لباس، مواد شوینده لباسشویی یا محصولات بهداشت شخصی نیز ممکن است باعث درد شود.

6- ناهنجاری‌ها در بدو تولد:

علل زمینه‌ای کمتر شایع دیسپارونی شامل آژنزی واژن، زمانی که واژن به طور کامل رشد نمی‌کند یا پرده بکارت بدون سوراخ که در آن پرده بکارت دهانه واژن را مسدود می‌کند است.

7- شرایط پزشکی:

برخی شرابط پزشکی می‌تواند باعث ایجاد دیسپارونی شود، ازجمله:

• سیستیت: التهاب دیواره مثانه که معمولاً در اثر عفونت باکتریایی ایجاد می‌شود.
• اندومتریوز: وضعیتی که از وجود بافتی از رحم در سایر نواحی بدن ایجاد می‌شود.
• فیبروم: تومورهای غیر سرطانی که روی دیواره رحم رشد می‌کنند.
• سیستیت بینابینی: یک بیماری مزمن است که باعث درد در مثانه می‌شود.
• سندرم روده تحریک پذیر (IBS): یک اختلال عملکردی دستگاه گوارش است.
• کیست تخمدان: تجمع مایع در تخمدان است.
• بیماری التهابی لگن (PID): التهاب اندام های تناسلی زنانه که معمولاً در اثر عفونت ایجاد می‌شود.
• افتادگی رحم: یک یا چند اندام لگنی به داخل واژن کشیده می‌شود.

علل روانی

برخی از عوامل عاطفی و روانی رایج می‌توانند در رابطه جنسی دردناک نقش داشته باشند. اضطراب، ترس و افسردگی می‌توانند برانگیختگی جنسی را مهار کرده و باعث خشکی واژن یا واژینیسموس شود.

استرس می‌تواند باعث سفت شدن عضلات کف لگن و در نتیجه درد در هنگام رابطه شود. سابقه سوء استفاده جنسی یا خشونت جنسی نیز ممکن است باعث دیسپارونی شود.

گزینه های درمانی

هدف درمان از بین بردن علت زمینه ای این بیماری است که گزینه ها شامل دارو و مشاوره است.

1- مشاوره:

مقاربت دردناک می‌تواند منجر به مشکلات در رابطه شود. در این صورت ممکن است مفید باشد که با یک مشاور رابطه صحبت کنید. اگر سوء استفاده جنسی، ضربه یا سایر مسائل عاطفی علت اصلی دیسپارونی باشد مشاوره ممکن است کمک کند.

زنانی که دیسپارونی آنها دلیل روانی ندارد نیز ممکن است بخواهند برای مقابله با عواقب عاطفی مقاربت دردناک یا دشوار در یک مشاوره شرکت کنند. اگر مقاربت دردناک منجر به مشکلات ارتباطی یا صمیمیت در رابطه شود بهتر است زوج ها با هم در مشاوره شرکت کنند.

2- دارو:

دارو می‌تواند درد ناشی از عفونت یا شرایط پزشکی را درمان کند. اگر داروهای موجود باعث خشکی واژن شوند پزشک ممکن است داروهای جایگزین را توصیه کند. همچنین استروژن موضعی ممکن است به زنانی که خشکی واژن را به دلیل سطوح پایین استروژن تجربه می‌کنند کمک کند.

در سال 2013، سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) دارویی به نام ospemifene را برای زنان مبتلا به دیسپارونی متوسط تا شدید ناشی از یائسگی با دوز 60 میلی گرم یک بار در روز تأیید کرد. با این حال عوارض جانبی آن شامل گرگرفتگی خفیف تا متوسط است.

3- درمان حساسیت زدایی:

یادگیری برخی از تکنیک ها می‌تواند به شل شدن عضلات واژن و کاهش سطح درد کمک کند.

4- شیوه زندگی و درمان های خانگی:

برخی از تغییرات سبک زندگی می‌تواند مقاربت دردناک را برطرف کند.

5- تغییرات در رفتار جنسی:

درد ناشی از رابطه جنسی را می‌توان با موارد زیر کاهش داد:

• استفاده از روان کننده های شخصی مبتنی بر آب
• درگیر شدن در پیش بازی طولانی تر برای تشویق ترشح روان کننده های طبیعی بدن
• افزایش ارتباط بین شرکای جنسی
• انتخاب موقعیت های جنسی راحت برای به حداقل رساندن درد عمیق

6- حفظ سلامت جنسی و باروری:

رعایت بهداشت تناسلی و رابطه جنسی ایمن و انجام معاینات منظم پزشکی به پیشگیری از عفونت های دستگاه تناسلی و ادراری که می‌تواند باعث مقاربت دردناک شود کمک می‌کند.

7- انقباضات کگل:

برخی از زنان مبتلا به واژینیسموس ممکن است تمرینات کگل را برای تقویت عضلات کف لگن مفید بدانند. این ماهیچه ها را به مدت 10 ثانیه منقبض کرده و نگه دارید، سپس آنها را به مدت 10 ثانیه شل کنید. 10 ست سه تایی در روز آن را تکرار کنید. تمرین تکنیک های تنفس عمیق در حین اجرای کگل می‌تواند مفید باشد.