چه مقدار آب در روز باید بنوشید؟

مسمومیت با آب چیست؟/ love magazine

نوشیدن آب برای سلامتی ضروری است اما آیا از عوارض نوشیدن آب زیاد آگاه هستید؟ هیدراتاسیون بیش از حد باعث مسمومیت با آب می‌شود که به عنوان هیپوناترمی رقیق شناخته می‌شود و مانع از عملکرد طبیعی مغز می‌شود. برای آشنایی با علائم مسمومیت با آب ادامه مطلب را بخوانید.

مسمومیت با آب چیست؟

مسمومیت با آب یک وضعیت تهدید کننده زندگی است که در اثر نوشیدن آب زیاد ایجاد می‌شود. این بیماری با عدم تعادل الکترولیت یا غلظت کم سدیم در خون مشخص می‌شود که به عنوان هیپوناترمی شناخته می‌شود. علائم هیدراتاسیون بیش از حد شامل گیجی، حالت تهوع، استفراغ، سردرد، ضربان قلب نامنظم، مشکل در تمرکز و بی نظمی است. موارد شدید مسمومیت با آب نیز ممکن است به کما یا مرگ منجر شود.

10 عارضه جانبی نوشیدن بیش از حد آب

1- باعث هیپوناترمی می‌شود

هیپوناترمی کاهش سطح سدیم کمتر از mEq/L 135 سرم خون است. این به دلیل هیدراتاسیون بیش از حد سریع اتفاق می‌افتد. سدیم یک نمک مهم است که به سیگنال دهی سلولی و عملکردهای مختلف دیگر در بدن کمک می‌کند. بنابراین وقتی سطح سدیم سرم شما کاهش می‌یابد، احساس تهوع، بی نظمی، خستگی یا سردرد می‌کنید. در موارد شدید ممکن است منجر به مرگ نیز شود.

2- باعث متورم شدن سلول ها می‌شود

هنگامی که سطح سدیم در بدن شما کاهش می‌یابد، آب از طریق غشای سلولی نیمه تراوا از طریق فرآیند اسمز وارد سلول می‌شود. این منجر به تورم سلول ها می‌شود. تورم سلول های بدن (از جمله مغز) باعث آسیب جدی به بافت های عضلانی، اندام ها و مغز می‌شود.

3- ممکن است باعث اسهال شود

آب بیش از حد ممکن است منجر به اسهال شدید و تعریق طولانی مدت شود و این به دلیل هیپوکالمی یا کاهش یون های پتاسیم ایجاد می‌شود. تعادل بین یون های پتاسیم درون سلولی و خارج سلولی با نوشیدن آب زیاد مختل می‌شود. در واقع تنها یک درصد تغییر در توزیع یون پتاسیم می‌تواند منجر به تغییر عظیم 50 درصدی در غلظت یون پتاسیم پلاسما شود.

4- بر مغز تأثیر می‌گذارد

هیپوناترمی یا کمبود سدیم در خون می‌تواند منجر به تورم مغز شود. این امر به نوبه خود منجر به ناتوانی گفتاری، بی نظمی، بی ثباتی راه رفتن، روان پریشی و حتی مرگ می‌شود.

5-باعث نارسایی قلبی می‌شود

هیدراتاسیون بیش از حد ممکن است منجر به نارسایی قلبی در افرادی شود که تحت دیالیز قرار می‌گیرند. قلب وظیفه حیاتی پمپاژ خون را در کل بدن شما انجام می‌دهد. وقتی بیش از حد آب مصرف می‌کنید، حجم خون در بدن شما افزایش می‌یابد. افزایش حجم خون فشار غیرضروری بر رگ های خونی و قلب وارد می‌کند. همچنین ممکن است گاهی منجر به تشنج و آسیب مغزی شود.

6- به کلیه ها آسیب می‌رساند

هیدراتاسیون بیش از حد ممکن است باعث آسیب حاد کلیه (AKI) شود. مصرف زیاد آب همچنین سطوح پلاسمایی آرژنین وازوپرسینی را کاهش می‌دهد که به حفظ عملکرد کلیه کمک می‌کند. مصرف بیش از حد آب می‌تواند به کلیه های شما برای عملکرد مداوم فشار وارد کند. کلیه های شما می‌توانند حدود یک لیتر مایع را در ساعت از بدن فیلتر کنند و برای مقدار بیشتر، آنها برای حفظ هموستازی باید سخت کار کنند.

7- ممکن است باعث مشکلات کبدی شود

توجه به این نکته ضروری است که این مشکل صرفاً به دلیل نوشیدن آب زیاد ایجاد نمی‌شود بلکه با نوشیدن بیش از حد آب با آهن در آن اتفاق می‌افتد. اضافه بار آهن دقیقاً مضر نیست اما در موارد نادر ممکن است باعث مشکلات مرتبط با کبد شود. افراد مبتلا به سیروز کبدی مستعد ابتلا به هیپوناترمی هستند.

8- باعث تکرر ادرار می‌شود

تکرر ادرار، مثلاً هر 15 دقیقه یک بار، می‌تواند واقعاً خسته کننده باشد، چه در خانه باشید، چه در محل کار یا مدرسه. وقتی بیش از حد آب می‌نوشید، کلیه های شما دائماً کار می‌کنند. در نتیجه باید بارها و بارها به دستشویی بروید.

9- خطر مصرف بیش از حد کلر را به همراه دارد

از کلر برای ضد عفونی آب آشامیدنی استفاده می‌شود و نوشیدن بیش از حد آب می‌تواند شما را در معرض خطر مصرف بیش از حد کلر قرار دهد. هنگامی که این اتفاق می‌افتد شما در معرض خطر ابتلا به سرطان مثانه و کولورکتال هستید.

10- خطر بالقوه کما را به همراه دارد

آسیب مغزی و اندام های احشایی که بدن شما در نتیجه مسمومیت با آب متحمل می‌شود می‌تواند به کما و در برخی موارد مرگ منجر شود. بنابراین در مدت زمان کوتاهی بیش از حد آب ننوشید.

مری سابات می‌گوید: «برای برخی افراد نوشیدن آب با معده خالی می‌تواند باعث ناراحتی معده، گرفتگی شکم، حالت تهوع، استفراغ و حتی اسهال شود. این به این دلیل است که آب می‌تواند اسیدهای معده را رقیق کند و منجر به سوء هاضمه شود. علاوه بر این نوشیدن بیش از حد آب می‌تواند به دلیل حجم بالای مایع در معده باعث نفخ شود.»

چگونه بفهمیم که بیش از حد آب می‌نوشیم؟

1- شما همیشه یک بطری آب همراه خود دارید

آیا همیشه هر کجا که می‌روید یک بطری آب با خود حمل می‌کنید و به محض اینکه آب داخل بطری تمام شد آن را دوباره پر می‌کنید؟ این کار الکترولیت های بدن شما را تخلیه می‌کند و به جای رفع تشنگی منجر به عوارض بیشتر می‌شود.

2- شما تشنه نیستید اما هنوز آب می‌نوشید

جایی خواندید که باید روزانه 3 الی 4 لیتر آب بنوشید و خود را مجبور به نوشیدن این مقدار کرده اید اما آیا می‌دانستید که غذای شما حاوی آب نیز هست؟ وقتی خود را مجبور به نوشیدن 3 تا 4 لیتر آب در روز می‌کنید در واقع بسیار بیشتر از نیاز بدن خود می‌نوشید و این ممکن است منجر به هیدراتاسیون بیش از حد شود.

3- شما فکر می‌کنید ادرار شفاف نشانه سلامتی است

آیا تا زمانی که رنگ ادرارتان روشن شود به نوشیدن آب ادامه می‌دهید؟ باید بدانید که نشانه بدن سالم، ادرار زرد کم رنگ است. ادرار شفاف نشانه این است که شما بیش از حد آب نوشیده اید و عدم تعادل الکترولیت در بدن شما وجود دارد.

4- شما اغلب در روز و شب ادرار می‌کنید

آیا متوجه می‌شوید که هر 30 دقیقه یا بیشتر به سمت دستشویی می‌دوید؟ آیا اغلب شب ها برای استفاده از دستشویی از خواب بیدار می‌شوید؟ این ممکن است به این دلیل باشد که شما بیش از حد آب نوشیده اید.

5- شما مدام سردرد را تجربه می‌کنید

هیدراتاسیون بیش از حد و کم آبی بدن می‌تواند باعث سردرد شود. وقتی بیش از حد آب می‌نوشید سلول های شما متورم شده و رشد می‌کنند. سلول‌های مغز شما نیز به همان شیوه تحت تأثیر قرار می‌گیرند و مغز شروع به فشار دادن به جمجمه می‌کند. در نتیجه سردرد دائمی را تجربه می‌کنید.

6- احساس تهوع می‌کنید

آب زیاد در بدن ممکن است عملکرد کلیه شما را مختل کند. این بدان معنی است که کلیه های شما خسته می‌شوند و آب از بدن خارج نمی‌شوند. این منجر به احساس تهوع و استفراغ می‌شود.

7- تورم و تغییر رنگ دست ها، پاها و لب ها را تجربه می‌کنید

نوشیدن بیش از حد آب نیز می‌تواند منجر به تورم لب ها، دست ها و پاها شود. از آنجایی که کلیه های شما به درستی کار نمی‌کنند، بدن شما آب اضافی را حفظ می‌کند. همچنین ممکن است به دلیل احتباس آب در بدن افزایش وزن ناگهانی را تجربه کنید.

8- ضعف عضلانی را تجربه می‌کنید

گرفتگی و ضعف مکرر عضلانی دو نشانه دیگر از هیدراتاسیون بیش از حد است. این به این دلیل است که تعادل الکترولیت در بدن مختل می‌شود. برای حفظ سطح الکترولیت خود می‌توانید به جای آب فقط آب نارگیل بنوشید.

9- شما مدام خسته هستید

وقتی کلیه های شما دائماً برای کمک به تخلیه آب اضافی کار می‌کنند، بدن شما تحت استرس قرار می‌گیرد. این بر احساس شما به طور کلی تأثیر می‌گذارد. اگر بیش از حد آب بنوشید، تغییرات خلقی و خستگی را تجربه خواهید کرد.

چه مقدار آب در روز باید بنوشید؟

با توجه به مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری، مصرف مایعات روزانه متفاوت است و به سن، جنس، شرایط پزشکی و فعالیت روزانه فرد بستگی دارد. آکادمی ملی علوم به زنان توصیه می‌کند که 2.7 لیتر آب (از همه غذاها و نوشیدنی ها) و مردان در مجموع 3.7 لیتر بنوشند.

دانشمندان هلندی 2.2 لیتر آب برای زنان و 3 لیتر برای مردان در روز توصیه می‌کنند. سارا چتفیلد می‌گوید: «توصیه‌های تخمینی برای مصرف مایعات حدود 13 فنجان در روز برای مردان و 9 فنجان در روز برای زنان است. این شامل مایعات از سایر نوشیدنی ها و غذاها می‌شود.»

واضح است که این درست نیست که همه باید روزانه 3 الی 4 لیتر آب بنوشند. باید با پزشک خود مشورت کنید و مصرف آب روزانه خود را حداکثر به 3 لیتر محدود کنید.

نحوه درمان مسمومیت با آب

• مصرف آب بیشتر را متوقف کنید.
• اگر احساس خوبی ندارید و احساس می‌کنید که در حال غش کردن هستید، به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.
• مصرف هر دارویی که باعث احتباس آب در بدن می‌شود را متوقف کنید.
• پزشک ممکن است برای کمک به بازگرداندن تعادل مایعات بدن، سدیم تجویز کند.
• ممکن است به شما دیورتیک داده شود.

کلام آخر

همه ما در مورد اهمیت آب در سلامت کلی خود و اهمیت آن برای هیدراته ماندن می‌دانیم. با این حال مصرف بیش از حد آن می‌تواند اثرات نامطلوبی نیز داشته باشد. مصرف بیش از حد آب ممکن است منجر به هیپوناترمی شود و می‌تواند فشار بی موردی را بر کبد و کلیه ها وارد کند. این می‌تواند منجر به متورم شدن سلول ها و همچنین اختلال در عملکرد طبیعی مغز شود. خستگی، تورم دست‌ها و پاها، نفخ و گرفتگی معده و یا ضعف عضلانی همگی ممکن است به مصرف بیش از حد آب اشاره کنند. پیگیری میزان آبی که می‌نوشید به شما کمک می‌کند تا بدون نگرانی در مورد خطرات احتمالی مصرف بیش از حد از فواید آن بهره مند شوید.